دعای ۴۴ صحیفه سجادیه

 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در محفل انس با قرآن (۱۴۰۱/۰۱/۱۴) درباره کیفیت روزه‌ای که باعث تقرب انسان به خدا می‌شود به فرازی از دعای ۴۴ صحیفه سجادیه اشاره کردند و فرمودند: «حضرت سجّاد (سلام ﷲ علیه) در دعای چهل‌وچهارم صحیفه‌ی سجّادیّه که دعای ورود به ماه رمضان است، به خدا این جور عرض میکنند: وَ اَعِنّا عَلی صیامِهِ بِکَفِّ الجَوارِحِ عَن مَعاصیه؛ صیامِ این جوری؛ معلوم شد که صیام، فقط نخوردن و اجتناب از این کارهای ظاهری نیست؛ این هم جزو این صیامی است که شما را به خدا آن جور نزدیک میکند: کفّ جَوارِح از معاصی الهی؛ وَ استِعمالِها فیهِ بِما یُرضیک؛ البتّه دعا، دعای مفصّلی است و من توصیه میکنم که کسانی که نخوانده‌اند این دعا را بخوانند؛ بخوانید این دعا را و واقعاً بهره‌مند بشوید؛ شماها این لیاقت را دارید که از کلمات امام سجّاد در صحیفه‌ی سجّادیّه به بهترین وجهی استفاده کنید؛ دنباله‌اش بعد از فاصله‌ای میفرماید: وَ اَن نَتَقَرَّبَ اِلیکَ فیهِ مِن الاَعمالِ الزّاکیَةِ بِما تُطَهِّرُنا عَن الذُّنوبِ وَ تَعصِمُنا فیهِ مِمّا نَستَأنِفُ مِنَ العَیوب؛ خدای متعال هم از گذشته ما را پاک کند، هم در آینده ما را محفوظ کند و نگه دارد؛ قدر این ماه را بدانیم.»

دعایی که رهبر انقلاب به مجاهدان حزب‌الله توصیه کردند

سپری مقابل دشمن

 در جنگ ۳۳ روزه لبنان که به پیروزی قاطع حزب‌الله انجامید، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای توصیه‌ها و راهکارهایی ارائه می‌کردند، توصیه به خواندن دعای جوشن صغیر یکی از رهنمودهای معنوی در این زمینه بوده است. سرلشکر حاج قاسم سلیمانی در گفتگوی اختصاصی درباره جنگ ۳۳ روزه ماجرای توصیه معنوی فرمانده کل قوا را روایت کرده است، به همین مناسبت بخش فقه و معارف پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در این یادداشت ضمن اشاره به توصیه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، دعای جوشن صغیر را به اختصار معرفی کرده است.
 
 جنگ ۳۳ روزه حزب‌الله لبنان و رژیم صهیونیستی در سال ۱۳۸۵ و پیروزی قاطع حزب‌الله از جهات مختلفی قابل تأمل و بررسی است، یک جهت مهم، تحلیل جنگ از بُعد مسائل معنوی است. سرلشکر حاج قاسم سلیمانی از نقش معنویت در پیروزی حزب‌الله حکایت جالبی را نقل می‌کند. هنگامی که در تجهیزات جنگی و مسائل نظامی غلبه‌ی ظاهری با رژیم صهیونیستی بود و ظاهراً هیچ امیدی به شکست دشمن نبود، در ملاقاتی با فرمانده کل قوا، این مسئله مطرح می‌شود، اما ایشان با اطمینان می‌گویند در جنگ پیروز می‌شوید و برای این منظور دستور معنوی‌ای ارائه می‌کنند تا به‌وسیله آن دل مجاهدان مستحکم شود و زمینه دریافت کمک خداوند را فراهم آورد، سرلشکر سلیمانی درباره این ملاقات می‌گوید:

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند «به این‌ها [رزمندگان] بگویید دعای جوشن صغیر بخوانند.» در شیعه عموماً دعای جوشن کبیر معروف است و دعای جوشن صغیر حداقل در بین عموم مردم -غیر از خواص- معروف نیست. بعد آقا توضیحی هم دادند که یعنی ما تصور دیگری نکنیم در این موضوع که این دعای جوشن صغیر حالا مثلاً چیست؛ مثل بعضی‌ها که می‌گویند این چهار تا قل هوالله را بخوان یا مثلاً این حمد را بخوان و موضوع حل است. آقا فرمودند:«این دعای جوشن صغیر حالت یک انسان مضطر است؛ انسانی که در یک اضطرار شدید است و می‌خواهد با خدا حرف بزند.»(۱)

در ادامه مقداری بیشتر با دعای جوشن صغیر آشنا می‌شویم. ابتدا لازم است توجه کنیم که معصومان در سیره‌ی تربیتی خود از تعلیم دعا بسیار بهره می‌بردند و از این رهگذر برای اموری که انسان با آنها مواجه است دستورالعمل‌های معنوی صادر می‌کردند. یک فصلی از این دعاهای معصومین اختصاص به دعا در مقابل دشمنان دارد. جمعیت شیعیان همواره با تهدید از سوی دشمنان مواجه بوده‌اند، همان‌طور که ائمه علیهم‌السّلام به این بلا گرفتار بوده‌اند. در این شرایط دعا سلاح مؤمنینی بود که همه راه‌ها در مقابله با دشمنان بسته می‌شد و راه مادی برای پیروزی نداشتند.(۲)

در کتاب‌های شیعه دو دعا با نام‌های «جوشن کبیر» و «جوشن صغیر» وارد شده است. جوشن به معنای زره و سپر است و این دعاها سپری برای مؤمنان در مقابل مشکلات خارجی بوده است. دعای جوشن کبیر از رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله نقل شده است، در یکی از غزوات، جبرئیل از طرف خداوند برای رسول اکرم پیامی آورد که زره جنگی را از تن بیرون کن و به جای آن این دعا را بخوان. دعای جوشن کبیر بسیار مفصل است و شامل صد بند می‌شود که خواندن آن در شب‌های قدر توصیه شده است.