خوی توسعهطلبی ناتو یکی از موضوعاتی بود که رهبر انقلاب در دیدار رئیسجمهور روسیه به آن اشاره کردند. ناتو چگونه بوجود آمد و اهداف توسعهطلبانه آن ریشه در چه عواملی دارد و چرا باید گسترش آنرا یک تهدید دانست؟
درمورد ناتو باید عرض کنم که بههرحال این نهاد، بعد از پایان جنگ سرد، از طرف غرب بهعنوان یک نهادی که باید جهانی بشود مورد توجه قرار گرفته بود. بر اساس منطق واقعگرایی که بنیان اصلی اتحادهای نظامی است، این اتحاد باید سال ۱۹۹۱، بعد از فروپاشی شوروی و بعد از انحلال پیمان ورشو پایان مییافت؛ اما کشورهای عضو ناتو آن را وارد فاز جدیدی کردند، سند استراتژیک ناتو را مورد بازبینی قرار دادند و اهدافش را از یک اتحادیه دفاعی صرف، به یک سازمان امنیتی فرامنطقهای و حتی جهانی تبدیل کردند و با این کار، بحث گسترش جغرافیایی، گسترش قلمرو اعضا، گسترش حوزههای مأموریتی و ماهیتی پیدا کرد؛ در نتیجه همه حوزههای امنیتی در شمار اهداف ناتو قرار گرفت و اعضای آن از اتحادیه اروپای غربی به اروپای شرقی گرفته تا حوزه بالتیک، با سازوکارها و ترتیبات فرعی، مثل طرح مشارکت برای صلح یا طرح اقدام برای عضویت و همکاری با کشورهای مختلف، تلاش کردند که ناتو به یک پیمان نظامی جهانی تبدیل بشود و مسیر گسترش را در پیش بگیرد؛ منتها، این مسئله با مانعی به نام روسیه مواجه بود. روسها تا سال ۲۰۰۰ تقریباً گسترش ناتو را پذیرفته بودند. از سال ۲۰۰۳ بهبعد است که دولت روسیه سعی کرد در مقابل این پیمان نظامی بایستد. اولین اقدام نظامی جدیاش هم در مقابله با ناتو سال ۲۰۰۸ در گرجستان، بعد سال ۲۰۱۴ در کریمه و نهایتاً هم جنگ سال ۲۰۲۲ اوکراین بود.
لذا، مسئله این است که غرب، همچنان که سازمان تجارت جهانی یک اتحادیه و نهاد غربی بود، -آنها موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت را به یک سازمان جهانی تبدیل کردند- بهدنبال این رفتند که این اتحاد نظامی که خاص اروپای غربی بود، به یک اتحاد اروپایی و بعد فراتر از اروپا و بعد هم جهانی تبدیل بشود؛ ولی بههرحال با یک مانع بزرگی به اسم روسیه مواجه شدند. از سال ۲۰۰۰ هم که پوتین به قدرت رسید، تلاش کرد که در مقابل این پیمان نظامی بهتدریج بایستد و اقداماتی را انجام بدهد.
هدف اصلی، این بود که ساختارها و سازوکارهای غربی، تبدیل به یک امر جهانی بشود و کل جهان این سازوکارها و این ساختارها را بپذیرند؛ یعنی ساختارها و سازوکارهای سلطه غربی، بهصورت یک نظام بینالمللیِ تکقطبی و مبتنی بر سلطه آمریکا و غرب در بیاید و همچنین سازوکارها و ساختارهای سرمایهداری لیبرال بینالمللی، مورد پذیرش کشورها قرار بگیرد و ناتو آن ابزاری بود که قرار بود در مقابل هر کشوری، اقدام کند که بخواهد برای این گسترش ساختارها و سازوکارها و نهادهای غربی مانعی ایجاد کند و ابزار نظامی سلطه بینالمللی غرب باشد.